AVTOMOBILLAR HARAKATLANISHI NATIJASIDA ATROF-MUHITGA CHIQADIGAN ZARRALAR TAHLILI
Keywords:
avtomobil, tormoz ustquymalari, shinalar, atrof-muhit, ilashish koeffitsienti, PM10, PM2,5Abstract
Ushbu maqolada avtomobillar harakatlanish natijasida tormoz ustquymalari va shinalar yeyilishidan chiqadigan zararli zarralarning miqdorini aniqlashda respublika va xorijiy tadqiqotlar natijalari gʻildirakning yoʻl bilan ilashish koeffitsientiga bogʻliq tadqiqotlar tahlili keltirilgan. Maqolada keltirilgan hisob-kitoblar Jizzax viloyati misolida amalga oshirilgan. yoʻl chorrahalarida avtomobil tormoz ustquymalari va shinalar yeyilishi natijasida atrof-muhitga chiqadigan zarralar taqsimlanishining Igeo indeksi boʻyicha aniqlash orqali ularni kamaytirish choralari ishlab chiqilgan. Avtomobil yoʻllari uchun gʻildirakning yoʻl bilan ilashish koeffitsientini yaxshilash boʻyicha yoʻl qoplamasi tarkibiga modifikator sifatida ishlatilib boʻlingan shina rezina granulalaridan foydalanilgan asfalt-beton qoplamali yoʻllarni oʻtkazuvchanligi yuqori boʻlgan chorrahalarda qurish tavsiya etilgan
References
1. https://www.the-kingfisher.org/people/human_health/car_brakes.html
2. https://t.me/uzgydromet/11935
3. https://www.iqair.com/ru/air-quality-map/uzbekistan/toshkent-shahri/tashkent
4. https://monitoring.meteo.uz/uz/menu/ekologicheskij-bjulleten
5. Васильев Андрей Владимирович. Повышение качества оценки комплексной экологической безопасности автотранспортных средств// Диссертация на соискание учёной степени кандидата технических наук. Москва 2019 г.
7. https://www.ocenchik.ru/docsi/2778-srednegodovye-probegi-raschet-probega.html
8. Ismayilov K., Alimova Z., Asqarov I., Karimova K. “The Research On Road Dust And Particles Caused By Traffic (on the example Jizzakh city)” Problems in the textile and light industry in the context of integration of science and industry and ways to solve them": (PTLICISIWS-2022)
9. Salomons W, Foʻrstner U (1984) Metals in the hydrocycle. Springer, BerlinHeidelberg New York https://link.springer.com/article/10.1007/BF00492273
10. NAEI (2012). Road transport emission factors from 2010 NAEI. http://naei.defra.gov.uk/datawarehouse/3_9_323_136259_roadtransportefs_naei10_v2.xls
11. GIANINI, M. F. D., FISCHER, A., GEHRIG, R., ULRICH, A., WICHSER, A., PIOT, C., BESOMBES, J. L. & HUEGLIN, C. 2012. Comparative source apportionment of PM10 in Switzerland for 2008/2009 and 1998/1999 by Positive Matrix Factorisation. Atmospheric Environment, 54, 149-158
12. Gadd, J. and Kennedy, P. (2000). Preliminary examination of organic compounds present in tyres, brake pads and road bitumen in New Zealand: Prepared for the Ministry of Transport by Kingett Mitchell Limited
13. Osterle, W., Griepentrog, M., Gross, T. and Urban, I. (2001). Chemical and microstructural changes induced by friction and wear of brakes. Wear 251: 1469-1476